Onjuiste afstemming - Een onzichtbaar jeugdtrauma

Ze stoppen met uiten van hun behoeften, leren om ze onbewust  af te wijzen en ze sluiten zich af van of koppelen zich los van hun behoeften.
Dr. Laurence Heller, auteur van Healing Developmental Trauma (herstel van ontwikkelingstrauma) zegt dat kinderen die deze beroving meemaken hun vraag naar zorgzaamheid en liefde opgeven. Ze besluiten op een onbewust niveau dat er geen hoop voor het beantwoorden van hun behoeften. Opgeven wordt een veel voorkomende manier waarmee ze reageren op stress.

Wanneer dit kind ouder wordt, raakt het gewend aan het niet beantwoord krijgen van fysieke en emotionele behoeften. Ze ontwikkelt overlevingsstrategieën, zoals heel erg behulpzaam zijn naar anderen en zelf maar weinig nodig hebben. Ze heeft de onbewuste overtuiging dat haar behoeften er niet toe doen en dat zij zelf er niet toe doet. Ze voelt zich misschien leeg en uitgewist, alsof ze niet echt bestaat. Wanneer ze het risico neemt een behoefte wel uit te spreken, en niemand reageert, geeft ze snel op.

Voor velen van ons begint onjuiste afstemming in de kindertijd. Bedenk dit maar eens. Een moeder voedt haar baby die vervolgens in haar armen in slaap valt. Ze legt de baby vervolgens in het wiegje. Dan, even later, begint de baby te huilen. Een goed afgestemde moeder gaat terug naar de baby en houdt haar vast tot ze weer in slaap valt. Deze moeder is afgestemd en responsief naar zowel de lichamelijke als de emotionele behoeften van de baby. De afstemming van de moeder helpt de baby zich veilig en beschermd te voelen waardoor ze kan kalmeren en in slaap valt. Wanneer de baby onrust vertoond, reageert moeder met liefde en zorgzaamheid.

De minder afgestemde ouder laat de baby zichzelf misschien weer in slaap huilen. Wat geen probleem lijkt aan het oppervlak, toch? Het is zelfs zo dat menig opvoedboek over de afgelopen jaren dit adviseerde. Maar laten we eens een laagje dieper kijken. Een baby kan niet praten, dus haar enige vorm van protest is huilen. Wanneer een baby huilt en niemand reageert, raakt ze nog meer gefrustreerd en huilt harder. Wanneer er dan nog niemand reageert op haar frustratie, geeft ze het huilen op en uiteindelijk valt ze in slaap. De baby geeft op, sluit zich af en ‘koppelt zich los’ van haar ongemak, omdat niemand erop reageert. Deze niet afgestemd zijn van de ouder belemmert het gevoel van het kind om zich veilig te voelen and voedt het gevoel van hulpeloosheid en hopeloosheid.

Uit onderzoek (Harvard Center on the Developing Child) blijkt hoe slechte afstemming de opbouw van het brein van een kind beïnvloedt. Wanneer verzorgers consistent afstemmen op de behoeften van een baby, worden er in het brein neurale netwerken aangelegd die de ontwikkeling van communicatie en sociale vaardigheden bevorderen. Wanneer er consistent niet goed afgestemd wordt, leeft een baby in een staat van constante stress door het niet beantwoord krijgen van behoeften. Wat significante emotionele en lichamelijke klachten veroorzaakt. Dit is waarom ik geloof dat slechte afstemming op kinderen een onzichtbaar jeugdtrauma kan zijn.

Hierbij nog een ander voorbeeld van slechte afstemming, passend bij onze huidige tijd. Wij stemmen niet goed af op het vermogen van onze kinderen in het omgaan met prikkels.
In onze snelle, luide wereld, kunnen wij ons als volwassenen nauwelijks staande houden bij de eindeloze schema’s, plannen, verkeersdrukte en deadlines. Velen van ons voelen zich overweldigd en vermoeid door het hoge tempo en de constante prikkels en input in ons leven. We stemmen niet af op onze behoeften om te rusten, te ontspannen, terug te schakelen.
Stel je nu eens het zenuwstelsel van een kind voor. Brad Krammer, Directeur van het NARM training Institute, spreekt vaak over hoe we kinderen labelen als “druk en drammerig” in plaats van dat we nieuwsgierig zijn naar wat er omgaat in het kind wat de taal nog niet heeft om te zeggen:“het is allemaal wat teveel voor me” of “Ik ben bang.”

Ik word er onrustig van als ik dit schrijf, omdat ik heel goed kan voelen hoe wij verwacht werden ons te gedragen op onbekende plekken. Ik leerde om een braaf meisje te zijn. Als volwassene leerde ik situaties te verdragen die voorbij gingen aan wat goed voor me was. Ik voelde me zo vaak klem zitten. Die overlevingsstrategieën heb ik mezelf onbewust opgelegd.

Hiervan iets herkenbaar voor jou? Voel jij jezelf trots als je zo min mogelijk nodig hebt? “Kan ik dat voor je doen?” “Maakt me niet zoveel uit.” “Kies jij maar.” In het afwijzen van onze eigen behoeften stemmen we chronisch slecht af op onszelf. We slapen niet wanneer we het nodig hebben, we rusten niet uit als het moet en we volgen ons hart niet.

Veel van ons die zich herkennen in deze patronen kiezen voor zorgende beroepen. Waarmee we onze eigen behoeften zo op afstand zetten dat we onszelf opbranden, ofwel burn-out. We kunnen geen nee zeggen, zelfs wanneer we voelen dat we al aan onze tax zitten. Ook tolereren we disrespect van anderen. Hoezeer ik ook zou wensen dat deze strategieën verdwijnen wanneer we volwassen worden, dat doen ze niet. Deze strategieën gaan door in ons volwassen leven totdat we er nieuwsgierig naar worden.

Geen van de (ACE’s questions) ‘Negatieve Ervaringen uit de Kindertijd vragen’ beschrijft specifiek wat hierboven beschreven staat en toch is chronische emotionele slechte afstemming in de kindertijd een onzichtbare traumatische ervaring en kan verwoestende effecten hebben op ons fysieke en emotionele welzijn later in ons leven.
We voelen ons ongezien, leeg van binnen en chronisch ontevreden ondanks alle moeite die we erin stoppen het te laten werken.
Wanneer je je herkend in iets van wat hierboven beschreven staat en je voelt je vaak klem zitten, dan wil ik je uitnodigen om een nieuwsgierig te worden naar jouw relatie met je eigen behoeften. Wat nou, als er onder “ik voel me klem zitten” er eigenlijk een “Ik heb hulp nodig” of “Ik heb verzorging nodig” zit? Bedenk je of dat jij je bewust bent van je eigen behoeften en of je ze op een passende manier weegt met die van anderen.

Als jij je verwijderd voelt van je eigen behoeften of je vaak ongezien voelt, is het misschien tijd om wat hulp in te schakelen. Specifiek het NARM (NeuroAffective Relational Model) model helpt mensen in de bewustwording en het ontrafelen van deze oude strategieën, zodat we ons meer vrij, levendig en kalm voelen. We leren afstemmen op onszelf zodat we het leven kunnen creëren zoals we dat willen en daarbij diepere verbindingen met anderen. Je zit niet vast in deze patronen. Het zijn maar patronen. Ze zijn niet wie jij bent.

Ik bedoel in dit artikel zeker niet te zeggen dat een ouder 100% van de tijd goed afgestemd moet zijn op het kind. Dit is met allerlei redenen ook gewoon niet mogelijk. Ontwikkeling wordt pas echt belemmerd op het moment dat de slechte afstemming chronisch is en wanneer er geen herstel van de verbinding met het kind plaatsvindt. Ik denk dat het goed is dat wat er wel was en wat er niet was in onze jeugd naast elkaar blijven houden in ons herstel en het daarmee vanzelf komt dat we echt verbinding kunnen maken met dat we er over is gebleven binnen in onszelf door vroege ervaringen.

Heb jij behoefte aan een gesprek met iemand hierover? Denk je dat het NARM model een manier is die jou hierin kan helpen? Neem dan contact op. Dan kijken we samen welke therapeut bij jou in de buurt beschikbaar is.

Bronnen:
Healing Developmental Trauma. L. Heller and A. LaPierre. 2012. North Atlantic Books, Berkely California.
Gebaseerd op een artikel van Suzie Gruber; Misattunement - The invisible ACE. Vertaald met haar persoonlijke toestemming.