Ontwikkelingstrauma
In de praktijk bied ik behandeling van volwassenen met ernstige en aanhoudende vroegkinderlijke traumaproblematiek.
Ontwikkelingstrauma is een verzamelnaam voor klachten die het gevolg zijn van een traumatische of onveilige jeugd. Het komt veel voor dat een traumatische gebeurtenis in het volwassen leven, ook de onderliggende traumatische reacties of ervaringen oproepen uit de vroege jeugd. Dit is vaak een pijnlijke maar waardevolle gelegenheid om hier, misschien wel voor het eerst, een deel van te verwerken.
Veel mensen met ontwikkelingstrauma hebben baat bij een lichaamsgerichte vorm van traumaverwerking. De vroegere onveiligheid, angst of geweld liggen diep verankerd in het lichaam en de lichamelijk reacties. Daarom is het herstel van vertrouwen in het eigen lichaam en veilig-gevoeld contact met iemand anders een belangrijke stap in de ontwikkeling.
Ontwikkelingstrauma vraagt om een op de iedere persoon afgestemde behandeling, alleen lichaamsgerichte traumaverwerking is niet altijd voldoende; mindfulness, yoga, of andere therapievormen zijn vaak behulpzaam of noodzakelijk. Daarbij is het belangrijk om te beseffen dat we heel veel kunnen doen om onszelf te leren helpen.
Soms zijn gebeurtenissen te heftig, te veel geweest om ze goed op te kunnen vangen en heb je er terugkerend of blijvend last van. Wanneer stress als gevolg van trauma ontstaat en in het lijf blijft, kan het klachten geven op zowel fysiek, emotioneel als mentaal niveau.
Enkele voorbeelden van mogelijke gevolgen:
- Hyperwaakzaamheid, niet meer kunnen ontspannen.
- Gevoeligheid voor zintuiglijke prikkels is verandert (bijvoorbeeld plots last hebben van geluiden, fel licht niet meer kunnen verdragen, etc).
- Neerslachtigheid, depressiviteit.
- Niet in contact kunnen zijn met je lijf / emoties / jezelf / de ander.
- Moeite met concentratie, slaapproblemen.
- Moeite om jezelf te uiten (gebeurtenis niet kunnen verwoorden, stotteren, stemproblemen).
- Je blijft beelden zien van een bepaalde gebeurtenis, hebt nachtmerries.
- Je gedraagt je plots anders dan je van jezelf gewend bent.
- Allerlei psycho-somatische klachten (nek en schouderpijn, hoofdpijn, kortademigheid).
Enkele voorbeelden van overlevingsstrategieën zijn:
- Moeite met het aangaan van verbinding. Zowel met jezelf als met anderen. Geen contact voelen met je eigen lichaam en uitsluitend in je hoofd kunnen wonen. Schaamte over jezelf, of juist precies het tegenovergestelde: jezelf permanent overschatten. Er is dat knagende gevoel er niet te mogen zijn.
- Een voortdurende gerichtheid op de (behoeften van) anderen. Je eigen behoeften zijn onbelangrijk en onbekend (en beladen met schaamte). Je durft ze daarom niet te uiten uit angst afgewezen en verlaten te worden en richt je aandacht liever op anderen.
- Je wilt over elke situatie controle hebben. Vertrouwen in of afhankelijkheid van anderen vermijd je ten alle tijden. Je durft niemand om hulp te vragen.
- Het gevoel te hebben altijd je best te moeten doen en niet meer kunnen ontspannen. De druk (die van binnenuit komt) wordt ervaren als van buitenaf. Je bent bang dat als jij je werkelijk laat zien, mensen je niet meer aardig vinden.