Ontwikkelingstrauma

In de praktijk bied ik behandeling van volwassenen met ernstige en aanhoudende vroegkinderlijke traumaproblematiek.

Ontwikkelingstrauma is een verzamelnaam voor klachten die het gevolg zijn van een traumatische of onveilige jeugd.  Het komt veel voor dat een traumatische gebeurtenis in het volwassen leven, ook de onderliggende traumatische reacties of ervaringen oproepen uit de vroege jeugd. Dit is vaak een pijnlijke maar waardevolle gelegenheid om hier, misschien wel voor het eerst, een deel van te verwerken.

Aan het begin van ons leven zijn we afhankelijk van onze verzorgers. Als we geboren worden hebben we het lijf, de voeding en de regulatie nodig van onze moeder, onze verzorger. Als deze behoeften onvoldoende ingevuld worden en dit ook niet hersteld wordt, roept dit bij de baby enorme angsten op. Indien dit lang aanhoudt heeft een baby niet veel mogelijkheden behalve zich terug te trekken uit het lichaam, uit het contact. Contact wordt gevaarlijk, is gekoppeld aan angst. Deze basis ‘in-print’ vormt ons zenuwstelsel en ons leven. Ook op latere leeftijd kan onbewust het gevoel bestaan dat mensen ‘bedreigend’ zijn en dat leven in je lijf niet goed voelt. 

Op vergelijkbare wijze reageren we op andere tekorten in de vervulling van onze basisbehoeften. We noemen dit ‘ontwikkelingstrauma’.   

Neuro Affective Relational Model (NARM®)

Dr. Laurence Heller ontwikkelde een therapeutische werkwijze gericht op het loskomen van die oude ‘inprints’. Hij spreekt over overlevingsstijlen en strategieën die ontstaan als reactie op tekorten in het invullen van de volgende basisbehoeften:

• Verbinding: met de moeder/vader als eerste en daarmee met het eigen lichaam, emoties en met anderen.
• Afstemming: om behoeftes te uiten, er naar uit te reiken en te vertrouwen dat er gereageerd wordt.
• Vertrouwen: om de ander en zichzelf te vertrouwen, zodat je afhankelijkheid op een gezonde manier kunt aangaan.
• Autonomie: dat je jezelf mag zijn, je voorkeuren en grenzen kunt aangeven zonder angst of schuldgevoel.
• Liefde en seksualiteit: dat je je hart kunt openen en een liefdevolle relatie mag verenigen met vitale seksualiteit.

Als deze basisbehoeften onvoldoende worden ingevuld door je verzorgers, levert dit een ‘dilemma’ op. Als je je behoefte blijft uiten, wordt je steeds teleurgesteld. Als je het niet doet, krijg je niet wat je nodig hebt. Dit dilemma voelt heel naar. Om eruit te ontsnappen ontwikkelen we een ‘overlevingsstijl’ of strategie. Op dat moment is dat de beste oplossing. Maar later in ons leven zijn we hier - vaak onbewust - zo aan gehecht dat het ons onvrij maakt. We worden erdoor gehinderd om op een eigen manier om te gaan met de uitdagingen en verlangens in ons leven.

Werken met ontwikkelingstrauma  

De therapie begint bij je verlangen. De wens om iets anders te beleven, te doen; wat tot nu toe niet lukt. Als je de bovengenoemde basisbehoeften beziet kom je allemaal thema’s tegen zoals ‘contact en hechting’, ‘behoeften en grenzen aangeven’, ‘vertrouwen in de ander, afhankelijk zijn’, ‘jezelf zijn, verschillen zonder de relatie te verliezen’ en ‘liefde voor jezelf en vrijheid in je seksualiteit’. Deze thema’s komen vaak tot uitdrukking in onze relaties, in ons werk, in onze ideeën over onszelf en anderen.

Vanuit je ‘verlangen’ verkennen we wat je tegenhoudt. Daarin ontdekken we patronen en strategieën en de bijbehorende behoeftes en dilemma’s. En zoeken we manieren om deze los te laten, je er minder mee te identificeren. Vaak vraagt dit om in te zien en te ervaren dat de ‘angsten’ van vroeger in het hier en nu minder vat op je hoeven te hebben.

In de NARM® werken we zowel met het denken als met onze lichamelijke en emotionele reacties. Juist deze wisselwerking maakt de werkwijze effectief. Hierbij is het volwassen ‘hier-en-nu’ perspectief de basis.